AI-ondersteunde verslaglegging: tijdwinst voor de huisarts, maar niet voor het consult

De werkdruk in de huisartsenpraktijk is hoog. Administratie slokt een groot deel van de tijd op en veel huisartsen zoeken naar manieren om meer tijd over te houden voor patiëntenzorg. Kunstmatige intelligentie (AI) lijkt een veelbelovende oplossing, maar wat levert het nu écht op in de praktijk? Een recent Nederlands onderzoek naar het gebruik van een ‘ambient scribe’, een AI-tool die consulten automatisch samenvat, geeft waardevol inzicht.

Minder tijd kwijt aan verslaglegging

Het onderzoek, uitgevoerd in twaalf huisartsenpraktijken in Nederland, laat zien dat AI-ondersteunde verslaglegging daadwerkelijk tijdwinst oplevert voor de huisarts. Gemiddeld werd per consult 43 seconden minder besteed aan het maken van het verslag (95% BI: -56 tot -31 seconden, p < 0,0001). Huisartsen gaven aan dat ze minder achterliepen met hun administratie en dat het werk minder belastend voelde.

Deze besparing lijkt misschien klein, maar opgeteld over een volle werkweek levert het al snel tientallen minuten op. Dat betekent: minder avonden vol administratie en meer tijd voor herstel of verdieping in patiëntenzorg.

Consultduur blijft gelijk

Opvallend is dat de totale consultduur niet korter werd. De tijdwinst door minder typen werd dus niet gebruikt om meer patiënten te zien, maar bijvoorbeeld om uitgebreider uitleg te geven, extra administratieve taken te doen of simpelweg even op adem te komen.

Voor praktijkhouders en praktijkmanagers betekent dit dat AI de werkdruk kan verlagen, maar geen ‘quick fix’ is voor wachtlijsten of telefonische bereikbaarheid. De echte winst zit in de ervaren werkdruk, niet in productiecijfers.

De rol van vertrouwen en samenwerking 

Het succes van AI in de huisartsenpraktijk hangt niet alleen af van technologie, maar vooral van vertrouwen. Huisartsen moeten kunnen rekenen op de juistheid van de samenvattingen, terwijl patiënten zich veilig moeten voelen bij een meeluisterende tool. Training, duidelijke communicatie en een stapsgewijze invoering helpen om dat vertrouwen te versterken.

Daarbij blijkt samenwerking tussen huisartsen, ICT-leveranciers en beleidsmakers essentieel: alleen dan kan AI echt ondersteunend zijn, in plaats van een nieuwe bron van complexiteit.

Wat betekent dit voor de praktijk?

• Efficiënter werken: minder tijd kwijt aan verslaglegging betekent meer ruimte voor andere taken, of simpelweg minder stress.
• Kwaliteitscontrole blijft nodig: de AI-samenvattingen waren niet altijd volledig of accuraat. Huisartsen moesten elk verslag controleren en soms corrigeren, vooral bij complexe consulten of lichamelijk onderzoek.
• Patiënt merkt weinig: de meeste patiënten merkten niet dat er een AI-tool meeluisterde. Slechts een enkeling gaf aan zich geremd te voelen bij gevoelige onderwerpen.
• Implementatie vraagt aandacht: directe integratie met het HIS (EHR) en voldoende digitale vaardigheden in het team zijn cruciaal voor succes.

Data uit het onderzoek

• Aantal huisartsen: 12
• Aantal consulten geobserveerd: 535
• Tijdwinst verslaglegging: -42,7 seconden per consult
• Effect op consultduur: geen significant verschil
• Patiënttevredenheid: geen verschil tussen consulten met en zonder AI-tool

Tot slot

AI-ondersteunde verslaglegging biedt tastbare verlichting voor huisartsen, maar verandert de aard van het consult niet fundamenteel. Het is een waardevol hulpmiddel dat de druk kan verlagen, mits het zorgvuldig wordt ingevoerd en gecontroleerd. We verwachten dat de technieken komende tijd nog veel verder verbeteren en dieper ingezet gaan worden. Dat dit de enorme werkdruk van huisartsen iets kan verlagen, is wat ons betreft een pré boven de focus op productiecijfers.

Meer weten?

Het volledige onderzoek is open access te lezen via:
https://doi.org/10.1101/2025.10.30.25339135